WPŁYW KOLORÓW NA EMOCJE

Ludzie reagują na kolor na różnych poziomach. Organizm ludzki reaguje fizjologicznie – zmianą ciśnienia krwi, przyśpieszeniem oddechu, zaburzeniami równowagi, sennością, pobudzeniem apetytu. Na kolory reagujemy również w sposób uwarunkowany kulturowo – nauczyciele podkreślają błędy kolorem czerwonym, ta sama barwa jest wykorzystywana w przypadku znaków ostrzegawczych. W ten sposób kultura wzmacnia naszą i tak silną fizjologiczną reakcję na kolor czerwony, który również w świecie zwierząt jest kolorem ostrzegawczym. Co za tym idzie, dobór kolorów może wpływać na proces wychowawczy i na zachowanie dzieci.

• Czerwony – najsilniej wpływa na ludzką psychikę – pobudza, wzmaga apetyt (kolor stosowany w gastronomi, jadalniach, kuchniach) przyśpiesza metabolizm. Stosowanie koloru czerwonego na dużych powierzchniach w pokojach dziecięcych jest ryzykowne. Natomiast odpowiednio dobrane dodatki lub elementy pomagają utrzymać dobry nastrój, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Czerwony jest symbolem życia (kolor krwi).
• Zielony – uspokaja, odpręża wzrok (stosowany w salach operacyjnych), relaksuje. Odpowiednio wyważona ilość sprzyja skupieniu. Kolor natury. Natomiast, co ciekawe, nadmiar zieleni może wpływać depresyjnie.
• Niebieski – kolor orzeźwiający, dający wrażenie chłodu, czystości (odstrasza owady) i oddalenia. Obniża ciśnienie krwi i uspokaja.
• Jego odcień – granatowy – podnosi zdolność skupienia uwagi – nie bez przyczyny stosowany, jako kolor mundurków szkolnych.
• Żółty – sprawia wrażenie ciepła, pobudza aktywność (chociaż nie tak silnie jak kolor czerwony).
• Pomarańczowy – kolor pobudzający. Kulturowo uznawany za symbol ognia i energii.
• Czarny – wzmacnia wrażenie ciężaru i przygnębienia, może bardzo negatywnie oddziaływać na osoby z klaustrofobią.
• Różowy – symbolizuje miłość. Kolor poprawiający nastrój. Badania dowodzą, że kobiety (dziewczynki również) reagują silnie fizjologicznie na kolor różowy. Rozszerzone źrenice i mimika twarzy. Wykorzystywane przez producentów zabawek, ubrań i książek dla dziewczynek.

Kolory mają szczególne znaczenie w autoekspresji dziecka. Młodzi ludzie nadają im silne znaczenie emocjonalne. Przedszkolaki przypisują barwność różnym pojęciom i uczuciom. I tak, smutek bywa szary, czarny, natomiast radość – czerwona i pomarańczowa. Dzieci nadają też kolory abstrakcyjnym i niematerialnym pojęciom. Potrafią odpowiedzieć na pytanie, jakiego koloru jest głos mamy, czy jaki kolor ma środa. Często w rysunkach dzieci nieszczęśliwych, trapionych problemami powtarzają się kolory ciemne, brudne fiolety, granaty. Nie należy jednak podnosić alarmu z powodu jednego czarno-szarego rysunku. Być może dziecko namalowało po prostu wczorajszą burzę lub straszny sen, zagubienie zabawki. Pamiętajmy, że twórczość plastyczna jest dla dziecka sposobem odreagowanie stresu. Doświadcza go w różnym stopniu każde dziecko i czarno-szare rysunki nie muszą świadczyć o głębokiej traumie. W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących gamy kolorystycznej i treści warto skonsultować prace dziecka z psychologiem lub pedagogiem.

Wspomaganie rozwoju poprzez zabawę z kolorami jest często uzależnione od samej estetyki otoczenia i zabawek dziecka. Najprostsze zabawy można prowadzić właściwie wszędzie. Wystarczy samo rozpoznawanie i nazywanie kolorów np. podczas jazdy samochodem – zabawa w „widzę coś koloru….” lub nazywanie klocków, piłek, zabawek. Rozbudzanie różnorodności kolorystycznej dziecka polega również na rozpoznawaniu różnych odcieni tego samego koloru. Nie należy wymagać od dzieci nazywania odcieni. Zadajemy proste pytania, który kolor jest jaśniejszy, co dziecku przypomina, jakie zna przedmioty tego koloru. Ciekawą formą zabawy z kolorem jest manipulowanie barwami. „Magiczne mieszanki“ robią szczególnie duże wrażenie na przedszkolakach. Najlepiej do tego celu nadaję się farby i plastelina. Dzięki nim możemy stworzyć pełną gamę barw z kolorów podstawowych. Kolory są nieodłącznym elementem naszego otoczenia. Wpływają na emocje, doznania, rozumienie świata i relacje z innymi. Są elementem wyrazu i nawet mimowolnie stanowią środek komunikacji międzyludzkiej. Umiejętność zabawy kolorami i rozpoznawania ich znaczenia jest jednym z elementów wychowania. W konsekwencji wpływa na wrażliwość, estetykę i rozwój kreatywności.